eXtreme Programming – XP

Giriş ve Tarihçe

Genelde uç programlama olarak türkçeye çevrilen extreme programming “Değişimlerin Maliyetini Düşürmek” amacıyla geliştirilmiş çevik yazılım süreçlerindendir. Günümüzde özellikle satış odaklı yazılım firmalarında aşağıdaki gibi bir çok sıkıntı yaşanılabilmektedir.

• Müşteri memnuniyetsizliği
• Yetişmeyen projeler
• Haftada 70 saata kadar çalışan yazılımcılar
• Müşteri isteklerinin ve dolayısıyla Tasarımın sürekli değişmesi
• Sürekli araya giren işler
• Planların tutmaması
• Nihayet %50 oranında başarısız projeler
• 1996 yılında General Motors şirketininde Smalltalk ile C2 isminde Bordro uygulaması geliştirmekte olan Kent Beck, Ward Cunningham, Ron Jeffries yazılım liderleri yaşadıkları benzer sıkıntılar nedeni ile bu yöntemi geliştirmişler ve 1999 yılında yayınlamışlardır.
  

Şekil1.XP Planlama Süreci

Temel Hedefleri

• İnsanlık ile üretkenlik arasında uzlaşma sağlamak.
• Sosyal değişimler mekanizması oluşturmak
• Gelişim yolu belirlemek
• Geliştirme yöntemi sunmak
• Yazılım geliştirme disiplini oluşturmak

Şekil2. XP Geliştirme Süreci

Temel Değerleri

• İletişim:Müşteri, Analist, Son Kullanıcı, Testçi, Yazılımcı, Proje Yöneticisi, Harici Yöneticiler’den oluşan bir takım oluşturulur. Genelde Yüzyüze yapılan iletişim tercih edilmelidir. Dokumantasyon konusunda daha dikkatli olunmalıdır.
• Basitlik
  - Tüm süreçlerde basitlik esas alınmalı
  -Tasarım, kodlama...
• Geribildirim
  – XP için en önemli geri bildirim aracı testlerdir.
• Birim Testi, Kabul Testi, Sistem Testi
  – Bir başka geribildirim aracı bizzat yazdığınız koddur.
• Refactoring, "CodeSmell" (Kod koklama), Birim testini başka bir programcının yapması
• Cesaret
  – Değişimlerin etkisi en aza indirilmesi sayesinde kodu değiştirmek sıkıntı olmayacaktır.
  – Ayrıca projenin başarısız olmasından korkmaz; Başarısız olacaksa, başarısızlığı önceden tespit etmeti ve önlem almayı önerir.
• Saygı
  – Takım üyeleri her koşulda bir birine saygılı davranmalı ve bunun koşulları hazırlanmalıdır.
• Örnek: Çalışmayan kodlar asla check-in lenmemelidir. Bunun sonucunda diğer programcılar gecikecektir.
• Başarı herkesin olduğu gibi başarısızlıkta herkesindir. Herkes sahiplanmeli.
• Tanımlanan iş süreçleri takım üyelerinden bir yada bir kaçına çok fazla iş yükü getirmemeli.

Şekil3. Kodun ortak sahiplenmesi

Temel Kurallar

• Planlama
  o Kullanıcı Hikayeleri yazılır.
  o Release planlama programları oluşturur.
  o Sık sık küçük release’ler oluşturulur.
  o Proje hızı sürekli ölçülmeli ve planlama ve tahminleme süreçleri sürekli güncellenmelidir.
  o Proje iterasyonlara ayrılmalıdır.
  o Her iterasyon, iterasyon planı ile başlamalı.
  o Kişiler birinin etrafında hareket halinde olmalı. Kişi bağımlılığı olmamalı.
  o Her gün kısa toplantılar yapılmalıdır.
  o XP süreçlerindeki aksamalar giderilmelidir.
  
• Kodlama
  o Müşteri her zaman programcının sorularına cevap verebilecek durumda olmalıdır.
  o Tüm programcılar kodu standartlara uygun yazmalıdır.
  o Önce birim testi kodları yazılmalı.
  o Tüm kod, programcı çiftleri tarafından kodlanmalıdır.
  o Sadece bir programcı çifti aynı anda kodu bütünleştirmelidir.
  o Sık sık bütünleştirme yapılmalıdır.
  o Kodun ortak sahiplenilmesi sağlanmalıdır.
  o Optimizasyonlar sona bırakılmalıdır.
  o Fazla mesai yapılmamalıdır.
  
• Tasarım
  o Karmaşık tasarımlardan kaçınmak gerekir.
  o Bir sistem metaforu seçilmelidir.
  o Tasarım toplantılarında CRC kartları kullanılır.
  o Riskini azaltmak için kalıcı çözümler oluşturulmalı.
  o Hiçbir fonksiyonu gereksiz eklenmemeli.
  o Mümkün oldukça kod yeniden düzenlenmeli (refactoring).
  
• Test
  o Tüm kodun birim testleri olmalıdır.
  o Set yayınlanmadan önce tüm birim testlerinden geçmelidir.
  o Bir hata bulunduğunda test kodları oluşturulmalıdır.
  o Kabul testleri sıklıkla yapılmalı ve sonuçları yayınlanmalıdır.
  

Şekil4.XP Çift Programlama

Referanslar

• http://www.extremeprogramming.org/
• http://www.godoro.com/divisions/ehil/Mecmua/Magazines/Articles/txt/html/article_WhatIsExtremeProgramming.html
• http://en.wikipedia.org/wiki/Extreme_Programming

Uygar MANDUZ